Vietucnews – Úc là đất nước của vô vàn những sinh vật đáng sợ. Đây là quê hương của 21 loài rắn cực độc trong tổng số 25 loài khét tiếng nhất thế giới. Bởi vậy, nắm chắc kiến thức về loài này là điều hết sức cần thiết.
Rắn độc, nhện độc, bạch tuộc độc… tất cả tập trung ở Úc, và đều sở hữu nọc độc mạnh hơn cả cyanide. Việc nắm được các kiến thức về chúng sẽ giúp bạn tự bảo vệ mình trong nhiều trường hợp.
Contents
Những loài rắn độc phổ biến thường gặp nhất ở Úc
1. Inland Taipan
Nước Úc sở hữu loài rắn có nọc độc mạnh nhất hành tinh. Đó là loài Inland Taipan.
- Phân bố chủ yếu ở: Queensland, South Australia, New South Wales, khu vực phía Bắc và 1 phần lãnh thổ thuộc ban Victoria
- Độ Nguy hiểm: Cực kỳ nguy hiểm
- Độc: Nọc độc của Inland có thể giết bạn chỉ sau 1 cú cắn chính xác không có gì để bàn cãi.
Nọc độc tế bào từ loài này sẽ phá hủy các tế bào tim của bạn, đem lại cơ đau khủng khiếp và giết chết bạn. Thường tỷ lệ chết người của Taipan lên đến tầm 70% sau khi cắn nếu không điều trị kịp thời. Nạn nhân sẽ bị suy tim, suy hô hấp và tử vong
Với lượng nọc độc trung bình của Inland có thể giết tầm 100 người.
Inland Taipan có thể đổi màu theo mùa, thường thì chúng có thể có màu nâu vàng, hoặc màu xanh dương biển đậm vào mùa đông.
Tuy nhiên, Inland Taipan là loài rất nhút nhát. Chúng thường bỏ chạy thay vì truy đuổi và tấn công. Do đó, nếu thấy thì chúng ta nên hạn chế tối đa việc tiếp xúc. Do bản tính nhút nhát nên Taipan ít được ghi nhận là có tấn công con người.
2. Tiger Snake
Đây là loài được mệnh danh là kẻ thách thức trong cuộc đua tiến hóa về chất độc. Vì chúng đã ngừng tiến hóa nọc độc từ 10 triệu năm trước. Chất độc của chúng có một chức năng khiến cho bạn không thể đông máu được.
- Độ Nguy Hiểm : Cực Kỳ Nguy Hiểm
- Phân bố : Phía Nam nước úc, gần khu vực các đảo San hô và Tasmania.
- Nọc độc : Là loài rắn hung dữ và sẵn sàng đáp trả. Do đó việc đối mặt với Tiger Snake tồn tại rất nhiều rủi ro.
Tiger Snake chiếm 17% trong tổng số trường hợp nhận dạng rắn cắn ở úc, với tỷ lệ 4 chết trong 119 ca bị cắn. Nọc độc của nó mạnh gấp 50 lần rắn hổ mang thông thường.
Tiger snake có rất nhiều phân dạng màu sắc khác nhau. Loài này có thể phình 2 mang như rắn hổ mang nhưng không lớn bằng, và khá to lớn.
3. Eastern Brown Snake
Loài này khá khét tiếng bởi nọc độc của nó đứng thứ 2 trong số những loài trên cạn độc nhất thế giới.
Phân bố : Chủ yếu ở bất cứ đâu tại nước Úc, nhưng phần lớn là vùng trung tâm.
Ngày nay chúng còn xuất hiện khá nhiều ở khu dân cư và trang trại. Đây là loài rất nguy hiểm do bản tính của chúng khá hung hăng và chủ động tấn công nếu cảm thấy cần thiết.
Chúng chiếm tới 41% trong các vụ nhận dạng rắn cắn ở Úc và gây chết 15 trên tổng số 19 vụ.
4. Western brown snake
Loài này cùng chung với Brown Snake nhưng tính tình của nó có phần bất ổn hơn.
5. Red – bellied black snake
Loài này màu đen, có bụng đỏ bên dưới. Red-bellied black snake ít nguy hiểm nhất trong danh sách này. Tuy nhiên, vết cắn của nó khá là khó chịu nhưng không gây chết người.
6. Small Eyed Snake
Đây là loài hoạt động về đêm và khá nhút nhát. Ít có trường hợp cắn do loài này gây ra tuy nhiên khi bị cắn thì sẽ khá mệt mỏi và đau nhức. Các bạn đi cắm trại đêm cần cẩn thận.
Cách phòng tránh rắn cắn
Muốn tránh thì bạn phải hiểu cách nó làm việc.
Vùng thường bị tai nạn rắn cắn nhất cơ thể: bàn tay, bàn chân.
Chủ động tránh rắn khi lên lều.
- Phát hoang bụi cây bụi cỏ cách lều phải 2m hơn, nhất là bãi lá khô.
- Tối ngủ để đồ trong lều, căng võng thì treo hết vật dụng lên cao, khóa balo lại.
- Đi vệ sinh phải mang dép, cầm đèn pin.
- Đang làm trại mà thấy rắn thì dùng cây cỡ 1-2m hất nó ra hay mang đi khúc nào xa xa thả nó. Không đập không giết! Càng tương tác với nó tỉ lệ bạn bị cắn càng cao.
- Ngủ dậy kiểm tra giày, balo, túi,…trước khi cuốn gói.
Khi bị rắn cắn rồi, bạn cần làm gì?
Nếu bị rắn cắn sau 15-30 phút mà không đau, không phù, chi bị cắn không tê bại thì có thể không phải rắn độc.
Dấu hiệu tại chỗ vùng bị rắn cắn: đau nhức, sưng tấy, chảy máu, bầm tím đen, viêm, sưng phù nề, bóng nước, sưng hạch, rối loạn đông máu…(Nhóm rắn lục).
Dấu hiệu toàn thân: Bồn chồn, buồn nôn, nôn, đau bụng, yếu toàn thân (mệt lả, chóng mặt, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, khó thở, vã mồ hôi lạnh, tê bại chân tay, mạch nhanh không đồng đều, đồng tử co nhỏ, sụp mí mắt, liệt cơ mặt, hoa mắt (vì bạn sẽ bị liệt phần cơ điều khiến con mắt, nên mắt sẽ bị khóa nhìn về 2 hướng). (Nhóm rắn hổ).
Mô tả theo kinh nghiệm từng trải: liệt, thụt lưỡi, cảm thấy đắng cuống họng (vì lưỡi bạn đã ngừng làm việc); liệt cổ họng, đờm dãi trào không ngưng gây tắt đường thở (đây là một trong những nguyên nhân gây tử vong)); ngất xỉu, (liệt cơ hoành, trụy tim chết ngay tức thì)…), chắc chắn là rắn độc.
Khi xác định là rắn độc nói chung cắn, nạn nhân cần:
- Ghi nhớ (hoặc ít nhất, nhắm chừng) bạn bị cắn từ khi nào, khoảng bao lâu? – Đây là thông tin quan trọng cần cung cấp cho bác sĩ.
- Vệ sinh vết thương bằng nước sạch.
- Hạn chế tối đa cử động
- Không đắp bã hay uống thuốc từ lá cây, trà, rượu hay thuốc bí truyền,…
- Để vị trí nơi vết cắn thấp hơn tim.
- Thở đều, bình tĩnh, cố gắng trao đổi với mọi người về tình trạng bản thân (cảm thấy như thế nào, bắt đầu những triệu chứng gì? vd: sưng, đau, ê, nhức đầu, hoa mắt, chống mặt, tức ngực, không cảm nhận được cơ quan nào, vv)
Người trợ giúp cần:
- Giữ bình tĩnh không hoảng loạn, trấn an nạn nhân hết mức.
- Theo dõi, ghi nhận tình trạng nạn nhân.
- Không, rạch, cắt, mở rộng vết thương to hơn.
- Không chườm nóng, lạnh.
- Không hút độc từ vết cắn (người hút độc có thể chết vì thiếu hiểu biết).
- Khi nạn nhân ra hiệu khó thở, hãy hô hấp nhân tạo, duy trì mọi cách để sự hô hấp của họ được đảm bảo đến khi tiếp cận y tế.
Với rắn lục loài Death adder
Người khỏe mạnh trưởng thành tỉ lệ chết rất thấp, phụ nữ, trẻ em, người già thì cao. Loại này cắn tỉ lệ sống cao nhất nên tinh thần khá ổn, nhưng hoại tử đoạn chi rất cao nếu sơ cứu sai và đến y tế chậm (càng nhanh tỉ lệ đoạn chi càng thấp).
Khi xác định lục cắn, tháo mọi tư trang gần vết thương, không quấn băng gạt vì tụ máu quá trình hoại tử diễn ra nhanh hơn. Nạn nhân nên đến cơ sở y tế trong vòng 24 tiếng và du di 48 tiếng tùy thể trạng và diễn biến độc tố!
Với các loài rắn hổ (ở Úc hầu hết là rắn hổ)
Brown snake tương tự, nhưng nguy hiểm hơn vì vết cắn không gây đau, không cảm giác, chỉ lừ đù rồi thiếp đi…Diễn biến thông thường nhất của độc thần kinh đã được liệt kê phía trên theo mức nghiêm trọng tăng dần, cao nhất là chết. Nếu nạn nhân đã liệt toàn bộ cơ mặt, mọi người giao tiếp với nạn nhân qua tín hiệu bằng ngón tay.
Nếu đường thở bị chặn họ sẽ chết. Nạn nhân bị liệt cơ hoành, sự sống của họ không thể duy trì nếu thiếu máy trợ thở. Đây là lý do tiếp cận cơ sở y tế càng nhanh càng tốt, và chọn các bệnh viện tuyến trên nếu có thể.
Tình trạng nạn nhân giờ đây nếu không bất tỉnh, thì nôm na họ đang là người thực vật, hoàn toàn có thể suy nghĩ tư duy bình thường, nhưng mọi cơ quan bày tỏ cảm xúc, giao tiếp, hô hấp, và cử động đã bị đánh liệt. Cố gắng giúp họ trao đổi đơn giản qua kí hiệu ngón tay. Thính giác không bị ảnh hưởng nên họ nghe bình thường.
Những điều cần lưu ý
Một loài rắn nếu phân bố khác khu vực thì độc chất của nó có thể khác nhau (thành phần độc). Bởi vậy, với cùng một loài, nếu bạn bị cắn ở hai khu vực khác nhau với thành phần độc khác thì việc chữa trị cũng sẽ không giống nhau.
Thổ nhưỡng với con mồi đã khiến cocktail độc nó có tỉ lệ thành phần khác nhau. Do đó không có tính thống nhất cho cách chữa trị từng loài. Chính bản thân mình cũng không thể nắm được thành phần độc tố nên bài viết này chỉ giúp các bạn phòng tránh.
Chúng ta không phải là chuyên gia (ngay cả chuyên gia cũng sẽ bị cắn), do đó trường hợp khẩn cấp thì cách tốt nhất chúng ta nên tìm cách “thoát thân” để đảm bảo an toàn.
Chi phí điều trị khi bị rắn cắn sẽ ngốn một số tiền rất rất lớn, do đó nếu cảm thấy bị đe dọa hãy gọi ngay Wildlife control!
Tác giả Lê Nguyễn Hoàng Hiếu
- Cách nhận biết 8 loại nhện độc thường thấy ở Úc
- Sydney: Kinh hoàng phát hiện nhện độc trong nho mua ở Aldi
- Nhận được nhện khi mở quà trong ngày Boxing Day!
