Triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế của Việt Nam, Thủ tướng Chính Phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã nhận lời mời của Tổng Thống Donald Trump thăm chính thức Hoa Kỳ từ ngày 29-31/5/2017 nhằm đẩy mạnh và làm sâu sắc quan hệ đối tác với các nước lớn, trong đó có Hoa Kỳ – một đồng minh thân thiết của Australia.
Tổng thống Trump mới nhậm chức đã mời Thủ tướng Việt Nam sang thăm Mỹ chứng tỏ rằng phía Mỹ rất quan tâm tới việc thúc đẩy quan hệ với Việt Nam. Trên cơ sở này, Việt Nam và Mỹ có thể thúc đẩy các khuôn khổ hợp tác mới, vừa có lợi cho Việt Nam, vừa có lợi cho Mỹ, đặc biệt trong các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, khắc phục hậu quả chiến tranh, các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.
Báo chí nước ngoài nói rằng Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã giành “thắng lợi lớn” khi trở thành quan chức Đông Nam Á đầu tiên tới thăm Nhà Trắng dưới chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump và giúp tăng cường, củng cố thêm vai trò của Việt Nam trong ASEAN.
Bên cạnh đó, nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự kiến sẽ chính thức gửi lời mời Tổng thống Trump tới Việt Nam tham dự APEC và thăm Việt Nam. Trước đó, Việt Nam cũng đã gửi tín hiệu tới Mỹ qua nhiều kênh nhưng lời mời trực tiếp lần này sẽ có nhiều ý nghĩa hơn.
Đặc biệt, thông qua chuyến thăm này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phía Việt Nam sẽ gửi một thông điệp tới chính giới Mỹ, các doanh nghiệp Mỹ cũng như cộng đồng người Việt ở nước ngoài rằng, Việt Nam đang tiếp tục đổi mới, mở cửa, cải cách mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh để mời gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư vào Việt Nam. Qua đó thúc đẩy chuyển giao công nghệ, tạo công ăn việc làm, từ đó thu hẹp khoảng cách thâm hụt thương mại và sẵn sàng chào đón cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài về du lịch, thăm thân. Đặc biệt, đối với cộng đồng người Việt trên khắp thế giới thì động thái này đã khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam rằng dân tộc Việt Nam, đất nước Việt Nam là một, tất cả người Việt Nam trên thế giới cùng chung tay, đoàn kết xây dựng đất nước Việt Nam phát triển, thịnh vượng.
Các tín hiệu tích cực về hợp tác an ninh, quốc phòng với Mỹ và Australia
Chuyến thăm Mỹ của VN diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ vừa nối lại tuần tra tự do hàng hải FONOP và đã cử tàu chiến tiếp cận gần hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc tại Biển Đông, nơi mà các tuyên bố chủ quyền mở rộng của Bắc Kinh bị Việt Nam và bốn quốc gia khác phản đối. Đây là hoạt động FONOP đầu tiên dưới thời Tổng thống Trump – điều này chứng tỏ một tín hiệu tích cực Mỹ tái khẳng định cam kết duy trì tự do hàng hải trên Biển Đông và hỗ trợ cho sự thành công của chuyến đi.
Các đồng minh của Mỹ đặc biệt là Australia luôn thể hiện quan điểm ủng hộ các hoạt động tự do hàng hải của Mỹ ở khu vực này và coi đây là hoạt động tuần tra định kỳ, phù hợp thông lệ quốc tế. Bằng chứng là nước này đã từng lên tiếng ủng hộ việc Mỹ đưa tàu khu trục Hải quân tuần tra khu vực 12 hải lý quanh đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam vào tháng 5/2016 mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép.
Đặc biệt, Australia là một trong các quốc gia lên tiếng ủng hộ phán quyết của Tòa Trọng tài PCA bác bỏ cơ sở pháp lý đòi quyền lịch sử đối với Biển Đông của Trung Quốc, đồng thời luôn thể hiện vai trò quan trọng trong chiến lược của Mỹ nhằm kiềm chế sự gia tăng kiểm soát biển Đông và đối phó với những hoạt động vi phạm luật quốc tế của Trung Quốc.
Ngoại trưởng Australia Julie Bishop khẳng định “Australia khẳng định quan điểm nhất quán về vấn đề Biển Đông; đề cao việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an toàn, an ninh và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông và thương mại không bị cản trở; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực”.
Thêm một số tín hiệu tích cực về an ninh, quốc phòng ngay trước chuyến thăm của VN sang Mỹ lần này. “Mỹ vừa cung cấp cho Việt Nam một số tàu tuần duyên tương đối hiện đại theo cam kết trước đó. Động thái này diễn ra ngay trước khi VN đi thăm Mỹ cho thấy Hoa Kỳ vẫn tiếp nối chính sách đối ngoại song phương lâu nay.”
Các hành động trên cũng khẳng định cam kết của Mỹ và các nước đồng minh thân cận trong đó có Australia tiếp tục trợ giúp Việt Nam nâng cao năng lực an ninh biển, bảo vệ tốt nhất lợi ích cho Việt Nam về vấn đề an ninh biển đảo và các lĩnh vực khác liên quan đến an ninh, quốc phòng.
Giới chuyên gia nhận định, sắp tới, khi Tổng thống Trump thực hiện cam kết đến Việt Nam tham dự APEC và có các cuộc gặp cấp cao với các nhà lãnh đạo Việt Nam thì đây sẽ là điều chưa từng thấy trong quan hệ Việt – Mỹ. Theo kịch bản này, chỉ trong một năm, hai bên có hai cuộc tiếp xúc cấp cao, một ở Washington và một ở Việt Nam – động thái chắc chắn sẽ mang đến những ý nghĩa quan trọng.
