Năm 27 tuổi, Angela Lee Duckworth đã bỏ công việc tư vấn tại công ty McKinsey, và chuyển sang dạy Toán cho học sinh lớp 7 tại một trường công lập ở New York. Bà nhanh chóng nhận ra rằng IQ không phải là yếu tố duy nhất tạo nên sự khác biệt ở những học sinh thành công.
“Điều khiến tôi bất ngờ là IQ không phải là điểm khác biệt duy nhất giữa các học sinh giỏi nhất và dở nhất. Các học sinh giỏi nhất của tôi không hề có chỉ số IQ vượt trội, trong khi một vài học sinh thông minh nhất của tôi lại không có điểm số cao.
“Và điều đó khiến cho tôi phải suy nghĩ. Những gì được dạy ở môn Toán lớp 7 hiển nhiên là khó: tỉ số, số thập phân, và diện tích của hình bình hành. Thế nhưng những kiến thức này không phải không thể học được, và tôi chắc chắn tất cả học sinh của tôi đều có thể học được những kiến thức đó nếu các em làm việc đủ chăm chỉ trong một thời gian dài.
“Sau vài năm đi dạy, tôi rút ra kết luận rằng: Những gì chúng ta cần trong lĩnh vực giáo dục là sự thấu hiểu về học sinh và việc học tập dưới góc độ động lực và tâm lý. Trong giáo dục, thứ chúng ta biết cách đánh giá chính xác nhất là IQ. Nhưng biết đâu, việc bạn có thể học tốt và sống tốt phụ thuộc vào nhiều thứ hơn là khả năng tiếp thu nhanh và dễ dàng?”
Năm năm sau, bà Duckworth tiếp tục theo học văn bằng Tiến sĩ Tâm lý tại Đại học Pennsylvania. Tại đây, bà nghiên cứu những khái niệm như tính tự giác và kiên trì, cũng như tác động của những đức tính này đối với sự thành công trong học đường và sự nghiệp.
Các đối tượng nghiên cứu của bà bao gồm học sinh trung học, sinh viên học viện quân đội West Point, giáo viên, và nhân viên bán hàng. Từ đó, bà kết luận rằng sự bền bỉ là một chỉ dấu cho thành công, chính xác hơn so với những yếu tố như IQ hay thu nhập gia đình.
“Tôi bắt đầu nghiên cứu về trẻ em và người trưởng thành trong các tình huống vô cùng thách thức, và trong mỗi nghiên cứu, câu hỏi của tôi luôn là: Ai sẽ là người thành công và tại sao? Nhóm nghiên cứu của tôi đã đến học viện quân sự West Point. Chúng tôi thử dự đoán xem học viên nào sẽ tiếp tục tham gia khóa huấn luyện quân sự và ai sẽ bỏ cuộc. Chúng tôi đã đến cuộc thi Đánh vần Quốc gia và cố gắng đoán xem đứa trẻ nào sẽ tiến xa nhất trong cuộc thi.
“Chúng tôi nghiên cứu về những giáo viên mới ra trường, làm việc trong những môi trường vô cùng khó khăn, và dự đoán xem những giáo viên nào sẽ tiếp tục ở lại giảng dạy cho đến cuối năm học, và trong số họ, ai là người cải thiện kết quả học tập của học sinh hiệu quả nhất? Chúng tôi cộng tác với những công ty tư nhân, tìm hiểu xem nhân viên bán hàng nào sẽ tiếp tục công việc của mình và nhân viên nào kiếm được nhiều tiền nhất.
“Trong tất cả các hoàn cảnh khác nhau đó, có một yếu tố nổi bật báo hiệu cho sự thành công. Và đó không phải trí thông minh xã hội (social intelligence). Đó không phải là vẻ ngoài ưa nhìn, thể lực tốt, cũng không phải là IQ. Mà đó là sự bền bỉ.
“Sự bền bỉ bao gồm lòng đam mê và sự kiên trì để đạt tới một mục tiêu dài hạn. Bền bỉ nghĩa là có sức chịu đựng tốt. Bền bỉ là luôn hướng tới tương lai của bạn, ngày này qua ngày khác, không chỉ trong một tuần, một tháng, mà là trong nhiều năm liền, và luôn cố gắng làm việc để biến tương lai đó thành hiện thực. Bền bỉ nghĩa là sống như thể cuộc đời là một cuộc đua marathon, chứ không phải một cuộc chạy nước rút.”
Bà Duckworth kết luận rằng, không chỉ tại West Point hay cuộc thi Đánh vần Quốc gia thì sự bền bỉ mới quan trọng, mà cả trong môi trường học đường, đặc biệt với những học sinh có nguy cơ bỏ học.
Vậy thì làm thế nào để rèn luyện tính bền bỉ cho trẻ em? Làm thế nào để khiến cho các em tin vào sức mạnh của lao động, và luôn cảm thấy có động lực? Bà Duckworth cho rằng đó chính là tinh thần cầu tiến.
“Điều tôi biết đó là, tài năng không khiến cho bạn trở nên bền bỉ hơn. Những số liệu của chúng tôi cho thấy, rõ ràng có rất nhiều người tài năng nhưng không chịu kiên trì với những mục tiêu của họ. Sự thật là, sự bền bỉ thường không liên quan hay thậm chí đối nghịch với tài năng.
“Đến bây giờ, quan điểm hay nhất mà tôi từng được nghe về cách xây dựng tính bền bỉ ở trẻ em là ‘tinh thần cầu tiến’. Đây là một quan điểm được phát triển tại đại học Stanford bởi bà Carol Dweck.
“Quan điểm này cho rằng khả năng học tập không phải là thứ bất di bất dịch. Nó có thể thay đổi thông qua sự nỗ lực. Tiến sĩ Dweck đã chỉ ra rằng khi trẻ em được học về não bộ và cách nó thay đổi và phát triển khi đối mặt với thách thức, có nhiều khả năng đứa trẻ sẽ trở nên kiên trì hơn mỗi khi thất bại, bởi chúng không còn tin rằng thất bại đó là vĩnh viễn. Vì vậy ‘tinh thần cầu tiến’ là một yếu tố tuyệt vời cho việc xây dựng tính bền bỉ.”
Ngoài ra, bà Duckworth cũng cho rằng việc tìm kiếm một đam mê hay một hoạt động hấp dẫn dành cho trẻ em là vô cùng quan trọng.
Trong quá trình trưởng thành, việc lựa chọn và theo đuổi một sở thích cụ thể sẽ giúp trẻ nhận biết được thế nào là đam mê và hiểu rằng, việc kiên trì luyện tập là con đường chắc chắn nhất dẫn đến thành công.
Phát biểu với đài NPR, bà Duckworth nói:
“Tôi không nghĩ con người có thể trở nên kiên trì thực sự và có thể giỏi những thứ mà họ không yêu thích, vậy nên khi chúng ta cố gắng phát triển tính bền bỉ ở trẻ, chúng ta cần phải tìm kiếm và giúp đỡ trẻ trau dồi đam mê của mình.”
Bất kể đó là múa ballet, bóng đá, vĩ cầm, hay võ thuật, hãy để trẻ chọn một hoạt động và luyện tập trong một thời gian dài. Điều này sẽ giúp trau dồi niềm đam mê và sự bền bỉ của mình.
Bà Duckworth dẫn lời của nữ vũ công nổi tiếng Martha Graham, người từng nói rằng:
“Nhảy múa trông có vẻ hào nhoáng, dễ dàng và nhẹ nhàng. Nhưng con đường dẫn tới thiên đường của thành công chẳng dễ dàng gì. Có những lúc cơ thể gào khóc vì mệt mỏi, kể cả khi bạn ngủ. Có những lúc bạn thực sự ức chế, như thể chết dần chết mòn hàng ngày.”
Đăng Trình (theo Ted)
